KARTA DUŻEJ RODZINY

 Ustawa z dnia 5 grudnia 2014r., o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2017r. poz. 1832 ze zm.) wprowadza ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny.

Ogólnopolska Karta Dużej Rodziny to system zniżek dla rodzin wielodzietnych. Przysługuje rodzinom z przynajmniej trójką dzieci, niezależnie od dochodu. Karta jest wydawana bezpłatnie, każdemu członkowi rodziny. Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio, dzieci - do 18 roku życia lub do ukończenia nauki, maksymalnie do osiągnięcia 25 lat. Osoby niepełnosprawne otrzymają kartę na czas trwania orzeczenia o niepełnosprawności.

Karta Dużej Rodziny oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze będą mieli możliwość korzystania z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju. Zniżki mogą oferować nie tylko instytucje publiczne, ale również przedsiębiorcy prywatni. Przystępując do programu zyskują prawo do posługiwania się znakiem „Tu honorujemy Ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny”.

Za członków rodziny wielodzietnej uznaje się rodzica (rodziców) oraz jego małżonka mających na utrzymaniu co najmniej troje dzieci w wieku do ukończenia 18. roku życia, w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej − do ukończenia 25. roku życia, natomiast bez ograniczeń wiekowych – w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Pod pojęciem rodzica należy rozumieć także rodzica zastępczego (rodziców  zastępczych) lub osobę (osoby) prowadzącą rodzinny dom dziecka. Natomiast zaproponowana definicja dziecka obejmuje również dziecko, nad którym rodzic sprawuje rodzinną pieczę zastępczą oraz pełnoletniego wychowanka rodzinnej pieczy zastępczej, pozostającego w dotychczasowej rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135, z późn. zm.).

Od 1 stycznia 2015r.  zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2014r. traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014r., w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych oznacza to, że Karty Dużej Rodziny wydane do dnia 31-12-2014r. zachowują ważność do końca okresu, na który zostały przyznane, o ile osoba, której Karta Dużej Rodziny  została przyznana, spełnia warunki w przepisach dotychczasowych. 

Prawo do posiadania Karty przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, który jest:

1) osobą posiadającą obywatelstwo polskie, mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) cudzoziemcem mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielony w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650 oraz z 2014 r. poz. 463 i 1004), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkuje z członkami rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom jego rodziny w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1525), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Składając wniosek o przyznanie Karty, przedstawia się oryginały lub odpisy    dokumentów potwierdzających prawo do przyznania Karty, w szczególności:

1) w przypadku rodzica – dokument potwierdzający tożsamość oraz oświadczenie, że rodzic nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej ani ograniczony we władzy rodzicielskiej przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczejw stosunku do co najmniej trojga dzieci;

2) w przypadku małżonka rodzica – dokument potwierdzający tożsamość oraz akt małżeństwa;

3) w przypadku dzieci w wieku do ukończenia 18. roku życia – akt urodzenia lub dokument potwierdzający tożsamość;

4) w przypadku dzieci w wieku powyżej 18. roku życia – dokument potwierdzający tożsamość oraz oświadczenie o planowanym terminie ukończenia nauki w danej placówce;

5) w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wieku powyżej 18. roku życia – dokument potwierdzający tożsamość oraz orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności;

6) w przypadku dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka – postanowienie o umieszczeniu w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka;

7) w przypadku osób przebywających w dotychczasowej rodzinie zastępczej albo w rodzinnym domu dziecka, o których mowa w art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – oświadczenie o pozostawaniu w dotychczasowej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka.

 W przypadku cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielony w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650 oraz z 2014 r. poz. 463 i 1004), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkuje z członkami rodziny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składając wniosek o przyznanie Karty, poza dokumentami,o których mowa wyżej, okazuje się dokument potwierdzający prawo do zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wniosek o przyznanie Karty Dużej Rodziny wraz z wymienionymi wcześniej dokumentami przyjmowane są w tutejszym Ośrodku Pomocy Społecznej.

Pytania i odpowiedzi: 

Komu przysługuje Karta Dużej Rodziny?

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest rodzinie, która utrzymuje przynajmniej trójkę dzieci. Dotyczy to także rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów dziecka. Karta przyznawana jest każdemu członkowi rodziny. Dochód rodziny nie jest kryterium przyznania karty.

Na jak długo przyznawana jest Karta Dużej Rodziny?

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest dzieciom do ukończenia 18. lub 25. roku życia, jeśli uczą się jeszcze w szkole lub studiują. Rodzice mogą korzystać z karty dożywotnio. Osobom niepełnosprawnym karta wydawana jest na czas obowiązywania orzeczenia o niepełnosprawności. 

Jak wygląda Karta Dużej Rodziny?

Karta Dużej Rodziny posiada jeden, ogólnopolski wzór. Ma wymiary 54x85,6 mm (takie, jak np. karta płatnicza lub kredytowa). Karta jest spersonalizowana. Oznacza to, ze znajduje się na niej imię i nazwisko oraz numer PESEL jej posiadacza. Dodatkowo podana jest data ważności karty, jej numer, skrót „KDR” pisany alfabetem Braille’a oraz elementy zabezpieczające przez jej podrobieniem. 

Jak i gdzie należy się zgłosić po kartę?

Aby ją otrzymać należy złożyć wniosek w gminie odpowiadającej miejscu zamieszkania. W urzędzie gminy będzie podana informacja o instytucjach, które zajmują się wydawaniem karty – tam należy złożyć wniosek. Wniosek, w imieniu rodziny, może złożyć każdy pełnoletni jej członek. 

Czy Karta Dużej Rodziny wydawana jest bezpłatnie?

Tak, Karta Dużej Rodziny wydawana jest bezpłatnie, każdej osobie zgłoszonej we wniosku.

Jakie zniżki przysługują posiadaczom karty?

Karta Dużej Rodziny uprawnia do zniżek, które oferowane są zarówno przez instytucje państwowe, jak i firmy prywatne. Lista miejsc i wysokość zniżek jest dostępna tutaj: rodzina.gov.pl. Lista jest aktualizowana na bieżąco.

Czym różni się ogólnopolska Karta Dużej Rodziny od tej lokalnej?

Ogólnopolska Karty Dużej Rodziny upoważnia do korzystania ze zniżek na terenie całego kraju, a nie tylko w obrębie gminy.

Czy zniżki z tytułu posiadania ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny anulują zniżki, które przysługują z tytułu posiadania lokalnej Karty Dużej Rodziny?

Nie. Zniżki przysługujące na podstawie ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny są niezależne od zniżek przysługujących w ramach programów samorządowych. Program Ogólnopolski jest odrębny od programów samorządowych.

 Czy rodzinom, w których znajdują się osoby niepełnosprawne przysługują dodatkowe zniżki?

Zniżki, do których uprawnia Karta Dużej Rodziny, przysługują każdemu członkowi rodziny, w jednakowym wymiarze.  Może się jednak zdarzyć, że instytucja lub firma, która oferuje zniżki, będzie chciała przyznać dodatkową ulgę osobom niepełnosprawnym.

 Czy rodzicom, którzy nie są w związku małżeńskim lub są po rozwodzie przysługują takie same prawa korzystania z karty?

Rodzice mogą korzystać z przywilejów, jakie daje Karta Dużej Rodziny bez względu na to, czy są małżeństwem. Z karty korzystać mogą także małżonkowie rodziców.  

Jak korzystać z Karty Dużej Rodziny?

Miejsca, w których przysługują zniżki oznaczone są specjalnym znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”. Aby skorzystać ze zniżki należy w punkcie zakupu biletu wstępu okazać kartę. Z karty każdy jej posiadacz może korzystać w dowolnym czasie. Oznacza to, że aby skorzystać z karty nie trzeba być całą rodziną w jednym miejscu. 

 Na jakich stronach internetowych zawarty jest wykaz uprawnień przysługujących rodzinom wielodzietnym?

Wykaz zniżek zamieszczony jest na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej www.mpips.gov.pl oraz na stronach www.rodzina.gov.pl oraz www.empatia.mpips.gov.pl. Wykaz ten jest na bieżąco aktualizowany.

 Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują osobom tworzącym związki nieformalne?

Tak, o ile każda z osób tworzących związek nieformalny jest rodzicem co najmniej trojga dzieci. Zatem w sytuacji, gdy w związku nieformalnym partnerzy mają wspólnie troje dzieci, to każde z nich jest rodzicem trojga dzieci i każdemu z nich przysługiwać będą uprawnienia. Natomiast w przypadku, gdy któryś z partnerów nie jest rodzicem trojga dzieci, wówczas uprawnienia nie będą mu przysługiwały. Np. w związku nieformalnym kobieta ma dwoje dzieci, a mężczyzna ma troje dzieci, wśród tych dzieci jedno dziecko jest wspólne -  w takiej sytuacji uprawnienia wynikające z programu przysługiwać będą wyłącznie mężczyźnie (gdyż on jest rodzicem trojga dzieci). Uprawnienia wynikające z programu przysługują temu partnerowi, który jest rodzicem trojga dzieci (mogą być to dzieci z różnych związków). Inaczej natomiast kształtuje się sytuacja małżonka rodzica. Małżonkowi rodzica, w przypadku, gdy rodzic ma co najmniej troje dzieci, przysługują uprawnienia, nawet jeżeli małżonek ten nie ma żadnego własnego dziecka.

Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują, jeżeli rodzic nie mieszka z dziećmi?

Tak. Rodzina nie musi mieszkać razem, aby otrzymać zniżki.

 Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują rozwodnikom?

Tak. Uprawnienia wynikające z programu przysługują rodzicowi, który ma na utrzymaniu co najmniej troje dzieci. Bez znaczenia jest, czy rodzic ten jest rozwodnikiem i czy dzieci z nim mieszkają. Jeżeli np. rozwodnik ma z pierwszą żoną dwoje dzieci, z drugą żoną (z którą też już jest po rozwodzie) jedno dziecko i dzieci te mieszkają ze swymi matkami, to uprawnienia wynikające z programu przysługują zarówno ojcu (bo jest on rodzicem trojga dzieci), jak i jego wszystkim dzieciom. 

Czy miejsce zameldowania ma znaczenie?

Nie. Wniosek o wydanie Karty i jej duplikatu składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny wielodzietnej. Oznacza to, że przy składaniu wniosku o przyznanie Karty nie ma znaczenia miejsce zameldowania.

 Co w sytuacji, gdy członkowie rodziny wielodzietnej mają różne miejsca zamieszkania?

Jeżeli członkowie rodziny wielodzietnej mają miejsca zamieszkania w różnych gminach, wówczas, każdy z nich składa wniosek w gminie właściwej dla swojego miejsca zamieszkania, podając jednocześnie dane pozostałych członków rodziny (chyba że dane pozostałych członków rodziny wielodzietnej zawarte są już w systemie, za pomocą którego gmina zamawia Karty Dużej Rodziny). Zatem np. w sytuacji, gdy rodzic trojga dzieci, które mieszkają w innej gminie, złoży wniosek o przyznanie mu Karty Dużej Rodziny i we wniosku tym wskaże swoje dzieci, wówczas gmina właściwa dla zamieszkania tego rodzica powinna zamówić wydruk Karty Dużej Rodziny dla tego rodzica i nie zamawiać wydruku Kart Dużej Rodziny dla jego dzieci.  

 Czy rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka dostają Kartę Dużej Rodziny dożywotnio?

Tak.

 Czy w przypadku rodziny zastępczej oraz rodzinnego domu dziecka do nabycia uprawnień bierze się pod uwagę dzieci własne i dzieci w ramach pieczy zastępczej?

Tak. Do korzystania z programu uprawnione są dzieci będące członkami rodziny wielodzietnej czyli zarówno dzieci własne, jak i te objęte pieczą zastępczą. Dla przykładu – uprawnienia wynikające z programu przysługują rodzicom zastępczym, którzy mają jedno dziecko własne i dwoje przyjętych w ramach pieczy zastępczej.

  Czy uprawnienia wynikające z programu przysługują maturzystom?

Tak. Jeżeli osoba w wieku powyżej 18. roku życia zdawała w maju maturę, to uprawnienia będą jej przysługiwać do 31 sierpnia tego samego roku. Osoba taka powinna dostarczyć zaświadczenie potwierdzające pobieranie nauki ze szkoły, w której zdawała maturę. W przypadku, gdy po skończeniu nauki w szkole ponadgimnazjalnej osoba została przyjęta w tym samym roku kalendarzowym na studia wyższe, uprawnienia przysługują jej także za wrzesień (i dłużej przez czas nauki - do ukończenia 25. roku życia).